په افغانستان کې د اقلیمي بدلون له ګواښونو سره د جدي اقداماتو او هلو ځلو په تړاو مشورتي غونډه وشوه

۱۴۴۵کال د ربیع الثاني ۲۴مه/ کابل

د چاپیریال ساتنې ملي ادارې او REHA موسسې په ګډه همکارۍ په شپږو ولايتونو کې ترسره شوو بحثونو ته په کتو د اقلیم بدلون پر لومړيتوبونو، کابل سټار هوټل کې یو ورځنۍ مشورتي غونډه وشوه. ياده غونډه کې د ا.ا.ا د چاپېريال ساتنې ملي ادارې مسلکي او پاليسي معين ډاکټر زين العابدين، د بهرنيو چارو وزارت سياسي معين شېر محمد عباس ستانکزي، د اوبو او انرژۍ، ښار جوړونې، کرنې او لوړو زده زده‌کړو وزارتونو معينانو، په افغانستان کې د ملګرو ملتونو سياسي استازولۍ یوناما مرستيال، د پوهنتونونو استادانو، ملي او نړیوالو مؤسسو مسوولینو، خصوصي سکتور استازو، متخصصینو، او محصلینو ګډون کړی وو.

د چاپېريال ساتنې ملي ادارې مسلکي او پاليسي معين ډاکټر زين العابدين عابد د اقليمي بدلون د زیانونو په هکله خبرې وکړې ويې ويل: اقلیمي بدلون داسې پديده ده چې د نړۍ ټول هیوادونه او اقشار يې له ګواښ سره مخ کړي دي، د انسانانو سربېره حيوانات او نباتات يې له ناوړه اغېزو څخه زیانمن دي.

نوموړي زياته کړه: په افغانستان کې د ۴۳کلنې جګړې په لړ کې د ډول ډول وسلو کارونې له امله د انساني ناخوالو سربيره دا هېواد له ډيرو چاپېريالي ناورينونو سره مخ کړی.

دا چې اقلیمي بدلون د ټولو هېوادونو لپاره مشترک ګواښ دی، خو اوسمهال نړيوالو افغانستان هېر کړی او یواځې د اقليمي بدلون په برخه کې يې د چاپېريال ساتنې ملي ادارې د ۸۵۰ميليونو ډالرو په ارزښت پروژې تعليق کړي؛ که دې موضوع ته جدي پاملرنه ونشي، نو ټولې نړۍ ته به يې زیان ورسيږي.

ښاغلي عابد پر نړيوالو غږ وکړ چې چاپېريالي مسايل سياسي نه کړي او په دې برخه کې دې د افغانستان لاس نيوی وکړي.

د بهرنیو چارو وزارت سياسي معين شېر محمد عباس ستانکزي هم خبرې وکړې او زياته يې کړه چې افغانستان په تېرو څو لسيزو کې د تحميلي او نيابتي جګړو قرباني و چې د پخواني شوروي، امريکا او ناټو له خوا ډول ډول وسلې وکارول شوې چې اوس موږ له ډیرو زياتو انساني او چاپېريالي ناخوالو سره مخ يو.

ښاغلي ستانکزي وويل: دا د غربیانو مسوولیت دی چې د چاپېريالي ناورينونو تاوان ورکړي.
نوموړي زیاته کړه چې مونږ به خپلې ډيپلوماتيکې هلې ځلې کوو ترڅو په نړيوالو غونډو کې د افغانستان غږ پورته شي. ده د عامه پوهاوي کچې په لوړولو ټينګار وکړ او دا يې د ټولو مسووليت وباله چې چاپېريال ساتنې ته جدي پاملرنه وکړي خصوصا رسنۍ باید خپل مسوولیتونه ادا کړي.

د غونډې په لړ کې د ملګرو ملتونو سياسي استازولۍ(یوناما) مرستيال مارکس پوتزل وویل اقليمي بدلون يو داسې ګواښ دی چې ټول هیوادونه ترې اغېزمن دي چې دا موضوع له سياست څخه پورته ده او موږ هڅه کوو چې له اقليمي بدلون سره د مبارزې په برخه کې د افغانستان ملاتړ وکړو.

نوموړي ژمنه وکړه چې د افغانانو غږ به تر نړيوالو رسوي.

د غونډې په لړ کې د دې ادارې د اقليمي بدلون رئیس انجنير روح الله امين په افغانستان کې د اقلیمي بدلون د وضعيت په تړاو پرزنټیشن وړاندې کړ.

د (REHA) موسسې مرستیال انجینر عزت الله صدیقي د اقليمي بدلون په تړاو شپږو ولايتونو کې د ترسره شوو بحثونو پايلې او د هېوادوالو نظرونه او وړاندیزونه د خپل پرزنټیشن په لړ کې له مسولینو سره شريک کړل.

د غوڼدې په پای کې ګډونوالو خپل نظرونه، وړاندیزونه او پوښتنې د اړوندو وزارتونو له مسولینو سره شريک کړل؛ ترڅو د اقلیمي بدلون سره د مبارزې په برخه کې د دولتي ادارو، ملي او نړیوالو بنسټونو، خصوصي سکتور او ټولو هیوادوالو په ګډه همکارۍ لازم تدابير او اقدامات ترسره کړي.

همدا راز ټولو پر نړيوالو غږ وکړ چې چاپېريالي مسايل سياسي نه کړي، د چاپېريال ساتنې په برخه کې د افغانستان تعلیقي پروژې ازادې کړي او غوښتنه يې وکړه چې د افغانانو استازو ته دې په نړۍوالو غونډو کې د بلنې اجازه ورکړي، ترڅو د افغانستان ستونزې شریکې کړي.

Nov 9, 2023