وروستی
د چاپېريال نړۍواله ورځ د شاندارو مراسمو په ترڅ کې ولمانځل شوه
۱۴۴۵کال د ذی القعدې۲۷مه/ کابل
د چاپېریال ساتنې ملي ادارې له لوري نن چهارشنبه د ۱۴۰۳کال د غبرګولي په ۱۶مه نېټه
د حکومت د اطلاعاتو او رسنیو په مرکز کې د چاپېریال نړیواله ورځ د شاندارو مراسمو
په ترڅ کې ولمانځل شوه چې پکې د ریاست
الوزراء عالي مقام اداري مرستیال مولوي عبدالسلام حنفي، د چاپېریال ساتنې ملي ادارې
عمومي رئیس حافظ عزیزالرحمن، پالیسي او مسلکي معین ډاکټر زین العابدین عابد، مالي
او اداري چارو معین مولوي عبدالسلام حنفي، د کابینې غړو، معینانو، د امارتي ادارو
مسئولینو، د پوهنتون استادانو، علمای کرامو، متخصصینو، د ملي او نړیوالو موسسو او
رسنیو استازو ګډون کړی وو.
غونډه د قران عظیم الشان مبارکو ایتونو په تلاوت پیل شوه او ورپسې د دې ادارې
مسلکي او پالیسي معین ډاکټر زین العابدین عابد د ګډونوالو هرکلی وکړ او زیاته یې کړه:
د اقلیمي بدلون له امله د افغانستان چاپېریال ته لوی زیان اووښتی چې د رامنځته کېدو
لامل یې ستر صنعتي هېوادونه دي او دا د هغوی اخلاقي مسوولیت دی چې افغانستان ته د
اقلیمي بدلون د ناوړه اغیزو له امله غرامت ورکړي. نوموړي چاپېریالي موضوعات بشري
مسئله وبلله او ټینګار یې وکړ چې باید سیاسي چلند ورسره ونه شي.
د چاپېریال ساتنې ملي ادارې عمومي رئیس حافظ عزیز الرحمن وویل: په ټوله نړۍ کې ایکوسیسټمونه
له ګواښ سره مخ دي او طبیعي چاپیریال چې د انسان د ژوند سرچینه ګڼل کیږي د ویجاړېدو
په حال کې ده؛ نو هېوادونو ته پکار ده چې سترو چاپېریالي ننګونو ته د رسیدو لپاره
په ګډه کار وکړي.
ده وویل: د اوبو، هوا او خاورې ککړتیا، د نړیوالې تودوخې زیاتوالی، د اقلیم بدلون،
وچکالي، ناڅاپي سېلابونه، د ځمکې او ځنګلونو تخریب، د خاورې تخریب، بېدیا کېدل او
د ایکوسیستمونو او ژوند بڼو له منځه تلل؛ په افغانستان کې عمده چاپېریالي ننګونې
دي.
نوموړي، وچ او نیمه وچ اقلیم، پر طبیعي زېرمو ولاړ اقتصاد، دوامداره وچکالي، د
عامه پوهاوي کچې ټيټوالی، د اقلیمي بدلون له امله رامنځته شوې طبیعي پېښې، د اشغال
او جګړو پر مهال د هر ډول ممنوعه وسلو کارول او د نړیوالو سازمانونو د کافي همکارۍ
نشتون د افغانستان د چاپېریال زیانمنېدو د عواملو په توګه یاد کړل.
ښاغلي حافظ وویل: افغانستان د اقلیمي بدلون په رامنځته کېدو کې هيڅ ونډه نه لري؛
خو له بده مرغه د اقلیمي له ناوړه اغیزو څخه د نړۍ په کچه ډیر زیات اغیزمن هېواد دی
او دا یې پر نړیوالو حق دی چې په دې برخه کې د افغانانو بشپړ ملاتړ وکړي.
نوموړي له نړۍوالو وغوښتل چې د اقلیمي بدلون له خطرونو سره د مبارزې برخه کې د
افغانستان ځنډول شوې پروژې ژر پیل او تطبیق کړي.
د چاپېریال ساتنې ملي ادارې عمومي رئیس څرګنده کړه چې افغانستان د ۱۶ نړیوالو چاپېریالي
کنوانسیونونو او پروتوکولونو غړیتوب لري چې اوس مهال هم د نړیوالو سازمانونو له
مالي او تخنیکي ملاتړ پرته د یادو کنوانسیونونو اهدافو او مکلفیتونو پلي کولو ته
ژمن دی. ده پر نړۍوالو غږ وکړ چې د چاپېریال ساتنې ملي ادارې مسوولینو ته باید په
نړۍوالو چاپېریالي غونډو کې د ګډون بلنه ورکړل شي.
د ریاست الوزراء عالي مقام اداري مرستیال محترم مولوي عبدالسلام حنفي د چاپېریالي
موضوعاتو په هکله خبرې وکړې او ویې ویل: له بده مرغه چاپېریال د نړۍ د صنعتي
قدرتونو له حده زیاتې ګټې اخیستنې له امله تر بل هر وخته له زیات خطر، حتی نابودۍ
سره مخ دی.
ښاغلي حنفي زیاته کړه: افغانستان د اقلیمي بدلون له اړخه د نړۍ له زیانمنو هېوادونو
څخه دی او د بېلابېلو طبیعي پېښو له امله یې چاپېریال ته سخت زیان اووښتی. نوموړي
وویل: سالم چاپېریال د هر انسان طبیعي حق دی او د سالم چاپېریال رامنځته کولو
لپاره باید مونږ ټول دوامداره او مسئولانه هڅې وکړو. ښاغلي حنفي له رسنیو، ځوانانو، تعلیمي ادارو،
علمای کرامو او متنفذینو څخه وغوښتل چې د چاپېریال ساتنې برخه کې د عامه پوهاوي کچې
لوړولو لپاره هلې ځلې وکړي.
د غونډې په لړ کې پېښو ته د رسېدو په چارو کې د دولت او ښار جوړولو وزیرانو مولوي
عبدالرحمن زاهد او مولوي حمدالله نعماني
د اوبو او انرژۍ وزارت ارشد سلاکار
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د پراختیایي پروګرام (UNDP) رئیس
د ملګرو ملتونو د خوړو او کرنې سازمان (FAO) رئیس، د افغانستان لپاره د ناروې کمېټې رئیس
او د وحشي ژوو د ساتنې موسسې (WCS) رئیس هم ویناوې وکړې او ټولو په خپلو خبرو کې پر نړیوالې ټولنې غږ وکړ چې د اقلیمي بدلون د ناوړه اغیزو سره د مبارزې برخه کې د افغانانو لاسنیوی وکړي.